Ścięgno Achillesa, jedno z największych i najbardziej wytrzymałych ścięgien w ludzkim ciele, odgrywa kluczową rolę w procesie chodzenia, biegania oraz skakania. To mocne, ale jednocześnie podatne na urazy ścięgno, które łączy mięśnie łydki z kością piętową, często ulega przeciążeniom, co może prowadzić do jego zapalenia. Zapalenie ścięgna Achillesa, zwane również tendinopatią Achillesa, jest poważnym problemem zdrowotnym, który może znacząco ograniczyć sprawność fizyczną, a w skrajnych przypadkach doprowadzić do zerwania ścięgna. W artykule przedstawimy główne przyczyny, objawy oraz metody leczenia tego schorzenia.
Przyczyny zapalenia ścięgna Achillesa
Zapalenie ścięgna Achillesa najczęściej dotyka osoby aktywne fizycznie, w tym biegaczy, piłkarzy, koszykarzy oraz tancerzy. Choć przeciążenie ścięgna jest najczęstszą przyczyną jego zapalenia, istnieje wiele innych czynników, które mogą prowadzić do rozwinięcia się tego schorzenia. Wśród głównych przyczyn zapalenia ścięgna Achillesa wymienia się:
- Przeciążenie i nadmierna aktywność fizyczna: Powtarzające się ruchy, takie jak bieganie na długie dystanse, intensywne skoki czy gwałtowne zmiany kierunku biegu, prowadzą do mikrourazów w ścięgnie Achillesa. Regularne przeciążenie ścięgna bez odpowiedniego odpoczynku może wywołać stan zapalny.
- Niewłaściwa technika biegu: Zbyt duże obciążenie przedniej części stopy, bieganie po nierównej nawierzchni lub niewłaściwe obuwie sportowe mogą prowadzić do nieprawidłowej pracy ścięgna Achillesa, co z czasem przyczynia się do jego zapalenia.
- Zmiany anatomiczne: Pewne wrodzone lub nabyte deformacje stóp, takie jak stopa płaska czy wysklepiona, mogą wpływać na nadmierne obciążenie ścięgna Achillesa. Dodatkowo, skrócenie mięśnia łydki może przyczyniać się do wzrostu napięcia w ścięgnie, co zwiększa ryzyko jego uszkodzenia.
- Niewystarczające rozciąganie i brak rozgrzewki: Niewłaściwe przygotowanie mięśni do wysiłku fizycznego, w tym brak rozgrzewki i rozciągania, może prowadzić do nadmiernego obciążenia ścięgna Achillesa i mikrourazów.
Objawy zapalenia ścięgna Achillesa
Zapalenie ścięgna Achillesa https://krakow.bodymove.pl/ortopeda-krakow/ może rozwijać się stopniowo, a objawy mogą narastać z czasem. W początkowej fazie choroby, osoby dotknięte tendinopatią Achillesa mogą odczuwać jedynie lekki dyskomfort, który nasila się podczas aktywności fizycznej. Z biegiem czasu, dolegliwości mogą stawać się bardziej intensywne, utrudniając codzienne funkcjonowanie. Wśród najczęstszych objawów zapalenia ścięgna Achillesa znajdują się:
- Ból w okolicy pięty i łydki: Ból jest najczęstszym objawem zapalenia ścięgna Achillesa. Może on występować w formie tępego bólu, który nasila się podczas chodzenia, biegania czy wspinania się po schodach. W zaawansowanym stadium ból może występować nawet w spoczynku.
- Sztywność i ograniczona ruchomość: Osoby cierpiące na zapalenie ścięgna Achillesa mogą doświadczać sztywności w okolicy pięty, zwłaszcza rano, zaraz po wstaniu z łóżka. Sztywność może być szczególnie dokuczliwa po długim okresie bezruchu.
- Obrzęk i zgrubienie ścięgna: W okolicy ścięgna może pojawić się obrzęk, a samo ścięgno może wydawać się grubsze w porównaniu do zdrowej kończyny. W niektórych przypadkach możliwe jest także wyczuwanie twardych guzków na powierzchni ścięgna.
- Trzeszczenie i szum w ścięgnie: U niektórych pacjentów można zaobserwować odgłosy trzeszczenia czy szumu podczas ruchów stopy. Są one wynikiem zapalenia towarzyszącego uszkodzeniom ścięgna.
Metody leczenia zapalenia ścięgna Achillesa
Leczenie zapalenia ścięgna Achillesa zależy od stopnia zaawansowania choroby, jej przyczyn oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta. W wielu przypadkach możliwe jest wyleczenie tendinopatii Achillesa za pomocą metod zachowawczych, jednak w przypadku poważnych uszkodzeń ścięgna, konieczna może być interwencja chirurgiczna.
- Odpoczynek i unikanie obciążania ścięgna: Jednym z pierwszych kroków w leczeniu zapalenia ścięgna Achillesa jest odpoczynek i zmniejszenie intensywności aktywności fizycznej. W skrajnych przypadkach może być konieczne całkowite zaprzestanie aktywności obciążających ścięgno na kilka tygodni.
- Terapia zimnem i ciepłem: Stosowanie okładów z lodu może pomóc w redukcji bólu oraz stanu zapalnego. Natomiast ciepłe okłady, stosowane przed aktywnością fizyczną, mogą pomóc w rozluźnieniu mięśni i ścięgna, co może zmniejszyć ryzyko urazów.
- Fizjoterapia: Ćwiczenia wzmacniające mięśnie łydki oraz poprawiające elastyczność ścięgna Achillesa są kluczowe w procesie leczenia tendinopatii. Specjalista fizjoterapii może opracować indywidualny plan treningowy, dostosowany do potrzeb pacjenta.
- Leki przeciwbólowe i przeciwzapalne: W niektórych przypadkach lekarz może zalecić stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), takich jak ibuprofen, w celu złagodzenia bólu i zmniejszenia stanu zapalnego.
- Zabiegi iniekcyjne: W przypadku przewlekłego zapalenia ścięgna Achillesa, lekarz może zastosować iniekcje z osocza bogatopłytkowego (PRP) lub kortykosteroidów, które mają na celu przyspieszenie procesu regeneracji ścięgna.
- Chirurgia: W skrajnych przypadkach, gdy metody zachowawcze nie przynoszą rezultatów, a ścięgno uległo poważnym uszkodzeniom, może być konieczna interwencja chirurgiczna. Operacja polega na usunięciu uszkodzonych fragmentów ścięgna oraz wzmocnieniu jego struktury.
Zapobieganie zapaleniu ścięgna Achillesa
Zapalenie ścięgna Achillesa można skutecznie zapobiegać, stosując odpowiednie metody prewencji. Regularne rozciąganie mięśni łydki, unikanie przeciążeń oraz noszenie odpowiedniego obuwia sportowego są kluczowymi elementami profilaktyki. Ważne jest również stopniowe zwiększanie intensywności treningów, aby umożliwić ścięgnu odpowiednią adaptację do wysiłku.
Zapalenie ścięgna Achillesa jest poważnym schorzeniem, które może znacząco ograniczyć sprawność fizyczną i codzienne funkcjonowanie. Wczesne rozpoznanie objawów oraz zastosowanie odpowiednich metod leczenia pozwala na skuteczne wyleczenie tendinopatii Achillesa i zapobieganie dalszym powikłaniom. Ważna jest również profilaktyka, która pomaga zminimalizować ryzyko ponownych urazów ścięgna.
